DOANH CHỦ

Đại gia Việt thâu tóm công ty từ tay người Pháp, chinh chiến 15 năm biến thành doanh nghiệp tỷ đô từ loài cây "rẻ bèo" của Việt Nam

Admin

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp Việt “bán mình” để tìm dòng vốn mới hoặc để sống sót, thương vụ của ông Đặng Văn Thành cho thấy một trường hợp hiếm hoi về việc doanh nghiệp Việt chủ động mở rộng bằng cách mua lại tài sản ngoại, khẳng định năng lực cạnh tranh và tầm nhìn dài hạn của các tập đoàn nội địa mạnh.

Những năm gần đây, nhiều thương hiệu Việt bị thâu tóm diễn ra mạnh mẽ khi nhiều doanh nghiệp nội rơi vào tay các tập đoàn ngoại qua các thương vụ M&A đình đám – từ mảng bán lẻ, tiêu dùng, thực phẩm đến dược phẩm.

Những cái tên quen thuộc như Sabeco về tay ThaiBev, Nhựa Duy Tân, Nhựa Bình Minh bán cho SCG, Diana Group về tay Unicharm… đã tạo nên bối cảnh thương hiệu Việt dần thuộc về công ty ngoại.

Thế nhưng ở chiều ngược lại, doanh nhân Đặng Văn Thành lại tạo nên một "cú lội ngược dòng", từng thâu tóm thành công hai nhà máy đường của nhà đầu tư Pháp – Bourbon Tây Ninh và Bourbon Gia Lai – đặt nền móng cho TTC Sugar trở thành một trong những tập đoàn mía đường lớn nhất Việt Nam.

Mua lại Mía đường Bourbon Tây Ninh từ tay người Pháp

Công ty cổ phần Mía đường Bourbon Tây Ninh, tiền thân là Công ty TNHH Mía đường Bourbon Tây Ninh (SBT) được thành lập từ năm 1995 với vốn điều lệ ban đầu là 28,5 triệu USD. Trong đó tập đoàn Bourbon của Pháp góp 70% vốn và hai đối tác Việt Nam là Công ty Liên hiệp Mía đường II và Liên hiệp Mía đường Tây Ninh, góp lần lượt 15% và 15%vốn.

Thời điểm mới thành lập, Bourbon Tây Ninh là nhà máy mía đường hiện đại bậc nhất Việt Nam giai đoạn đó với lợi thế chủ động được vùng nguyên liệu.

Lần lượt trong 2 năm là 1999 và 2000, phần hùn vốn của hai đối tác Việt Nam được Bourbon Group mua lại và trở thành công ty 100% vốn nước ngoài. Đến tháng 3/2006, SBT được cấp phép chuyển đổi thành công ty cổ phần và đổi tên thành Công ty cổ phần mía đường Bourbon Tây Ninh với vốn điều lệ 1.419 tỷ đồng.

Năm 2008, Bourbon Tây Ninh chính thức niêm yết 44,8 triệu cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh với mã chứng khoán là SBT.

Cuối năm 2010, tập đoàn Bourbon thoái vốn tại SBT, chuyển nhượng toàn bộ số cổ phần sở hữu cho đối tác Việt Nam. Bên đối tác mua lại phần lớn cổ phần không ai khác chính là CTCP đầu tư Thành Thành Công của doanh nhân Đặng Văn Thành, chiếm 24,5% tổng lượng cổ phần phát hành của công ty.

Thương vụ này bắt đầu mở ra hành trình chinh chiến để tích luỹ về vùng nguyên liệu cho sản xuất của ông "Vua mía đường" Đặng Văn Thành với việc M&A từ Công ty Bourbon Tây Ninh, Đường Biên Hòa, Đường Ninh Hòa, Mía đường Phan Rang, mía đường HAGL…


Đại gia ngành ngân hàng và mía đường


Ông Đặng Văn Thành là một doanh nhân người Việt Nam gốc Hoa sinh năm 1960, xuất thân từ một gia đình có cha là đông y sĩ nhưng lại đam mê theo kinh doanh. Ông là người sáng lập Ngân hàng TMCP Sacombank và tập đoàn Thành Thành Công.

Doanh nhân Đặng Văn Thành.

Khởi nghiệp với cơ sở sản xuất cồn, CO2 và mật rỉ đường, sau khi kinh tế mở cửa, ông Đặng Văn Thành nương theo làn sóng thị trường và đầu tư vào các công ty mía đường trước đó làm phân phối.

Năm 2007, cổ phần hóa doanh nghiệp và đầu tư danh mục, tăng vốn điều lệ lên 500 tỷ đồng. Năm 2011, thành lập Tập đoàn TTC, vốn điều lệ tăng hơn 3.000 tỷ đồng.

Tính đến 30/6/2025, doanh nghiệp báo lãi sau thuế gần 523 tỷ đồng, gấp 5,2 lần so với cùng kỳ năm ngoái. tổng tài sản của TTC Group ở mức hơn 27.702 tỷ đồng, trong đó, vốn chủ sở hữu của TTC Group hơn 6.483 tỷ đồng. Nợ phải trả đang vào mức 21.219 tỷ đồng, nợ trái phiếu chiếm 1.634 tỷ đồng.

Hiện nay, các đơn vị của TTC hoạt động trong 6 lĩnh vực: Nông nghiệp, Năng lượng, Bất động sản, Bất động sản Công nghiệp, Du lịch và Giáo dục trải dài khắp các tỉnh thành trong cả nước và các quốc gia như: Lào, Campuchia, Singapore, Úc,... với hơn 120 đơn vị trực thuộc.

4 Tổng Công ty của Tập đoàn đã được niêm yết chính thức trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM là Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS; Mã cổ phiếu: SBT), Công ty CP Điện Gia Lai (GEC; Mã cổ phiếu: GEG), Công ty CP Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (TTC Land; Mã cổ phiếu: SCR), Công ty CP Du lịch Thành Thành Công (TTC Hospitality; Mã cổ phiếu: VNG).

Hiện nay, dù là tập đoàn đa ngành nhưng mảng kinh doanh chủ lực của TTC vẫn nằm ở mảng lõi mía đường, với nòng cốt là CTCP Thành Thành Công - Biên Hoà (TTC AgriS).

Lên ngôi "Vua mía đường"

Ngày 25/5/2017, ĐHCĐ bất thường của Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh (SBT) và Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa (BHS) - hai đơn vị trực thuộc Tập đoàn TTC, đã thông qua chủ trương sáp nhập và phương án hoán đổi toàn bộ cổ phiếu BHS đang lưu hành với cổ phiếu phát hành thêm của TTCS (Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh).

Theo đó, SBT dự kiến phát hành 303 triệu cổ phần để thực hiện hoán đổi 297 triệu cổ phần BHS.

Sau khi hoán đổi, SBT trở thành chủ sở hữu duy nhất sở hữu 100% vốn điều lệ của CTCP Đường Biên Hòa. Với việc phát hành thêm cổ phần này, Đại hội cũng thông qua việc tăng vốn điều lệ TTCS thêm tối đa là 3.038 tỷ đồng, tương ứng với giá trị của số lượng cổ phần phát hành thêm.

Như vậy, với việc sáp nhập, TTCS có 49.000 ha trồng mía nguyên liệu, chưa kể vùng nguyên liệu tại Lào ở Công ty TNHH Mía đường Hoàng Anh Gia Lai được TTCS và BHS mua lại.

Sau sáp nhập, công ty đổi tên thành CTCP Thành Thành Công - Biên Hoà, nay là TTC AgriS.

Sau 8 năm, chiếc "thuyền lớn" lớn lại càng lớn hơn.

Vị trí Chủ tịch HĐQT được giao cho bà Đặng Huỳnh Ức My - con gái của ông Đặng Văn Thành và bà Huỳnh Bích Ngọc. Với tầm nhìn về nông nghiệp công nghệ cao và năng lực quản trị, nữ doanh nhân này đã đưa

Trong niên độ tài chính 2024-2025 (kết thúc ngày 30/06/2025) doanh thu thuần hợp nhất đạt 28.492 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế ghi nhận 834 tỷ đồng, tăng trưởng hơn 3% so với cùng kỳ. Về sản lượng, doanh nghiệp đã tiêu thụ gần 1,4 triệu tấn đường.

Thành Thành Công Biên Hoà là doanh nghiệp mía đường đầu tiên ở Việt Nam có tổng tài sản vượt ngưỡng 1 tỷ USD với sản lượng tiêu thụ đạt trên 1 triệu tấn trong nhiều năm liên tiếp.

Bà Đặng Huỳnh Ức My - Chủ tịch HĐQT TTC AgriS.

Doanh nghiệp đang chuyển đổi từ mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống sang một tập đoàn nông nghiệp công nghệ cao, phát triển hệ sinh thái xoay quanh AgTech (Công nghệ Nông nghiệp), FoodTech (Công nghệ Thực phẩm) và FinTech (Công nghệ Tài chính).

Trong tài liệu ĐHĐCĐ, AgriS trình bày chi tiết chiến lược phát triển giai đoạn 2025-2030. Công ty xác định 5 mục tiêu chính: hoàn thiện mô hình tổ chức đa quốc gia; phát triển chuỗi thương mại và hợp tác quốc tế; đẩy mạnh thực hiện các cam kết ESG; xây dựng đội ngũ nhân sự theo tiêu chuẩn quốc tế; và đạt mức vốn hóa thị trường 2,7 tỷ USD vào năm 2030.

Để hiện thực hóa chiến lược, AgriS đang đẩy mạnh các hoạt động đầu tư và M&A. Doanh nghiệp đã hoàn tất việc nâng tỷ lệ sở hữu tại CTCP Xuất nhập khẩu Bến Tre (Betrimex) lên hơn 30% và cho biết một số thương vụ khác sẽ được cập nhật trong thời gian tới. Cùng với đó, việc mở rộng danh mục sản phẩm từ cây trồng có giá trị như mía, dừa, chuối, gạo... lên hơn 200 sản phẩm tiêu dùng là một phần trong kế hoạch đưa doanh thu từ mảng thực phẩm và đồ uống chiếm khoảng 40% tổng doanh thu vào năm 2030.