Dữ liệu – “dầu mỏ mới” của nền kinh tế số
Thế giới đang bước vào thời đại mà dữ liệu được ví như “dầu mỏ mới”. Từ hành vi mua sắm, thói quen học tập đến vận hành doanh nghiệp hay hoạch định chính sách, tất cả đều dựa trên dữ liệu. Trong bối cảnh đó, người hiểu dữ liệu, làm chủ con số và biến chúng thành giá trị thực tiễn sẽ nắm trong tay lợi thế cạnh tranh vượt trội.
Khoa học dữ liệu (Data Science) chính là ngành học giúp hiện thực hóa điều đó. Đây là lĩnh vực giao thoa giữa Toán học – Thống kê, lập trình và kiến thức chuyên ngành, cho phép con người “đọc hiểu” khối dữ liệu khổng lồ phát sinh mỗi ngày, từ đó phát hiện quy luật, dự đoán xu hướng và hỗ trợ ra quyết định chính xác hơn.
Không chỉ dừng lại ở việc phân tích những bảng số liệu khô khan, khoa học dữ liệu còn đi sâu giải mã các “câu chuyện” ẩn sau dữ liệu: vì sao khách hàng rời bỏ một sản phẩm, xu hướng tiêu dùng đang dịch chuyển ra sao, hay nguyên nhân gốc rễ của những vấn đề trong vận hành, kinh doanh và quản lý.
Theo nhiều báo cáo quốc tế, đây là một trong 10 nhóm nghề tăng trưởng nhanh nhất thế giới từ nay đến năm 2030, khi hầu như mọi lĩnh vực – từ y tế, giáo dục, tài chính, sản xuất đến nông nghiệp – đều đang khai thác dữ liệu để tối ưu hiệu quả và nâng cao năng suất.
Điểm chuẩn top đầu, thị trường việc làm rộng mở
Tại Việt Nam, làn sóng chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ khiến nhu cầu nhân lực phân tích và xử lý dữ liệu tăng nhanh. Trong 5–10 năm tới, khoa học dữ liệu được dự báo tiếp tục nằm trong nhóm ngành “khát” nhân sự, với thị trường việc làm rộng và tiềm năng phát triển dài hạn.
Điều này thể hiện rõ ngay từ mùa tuyển sinh. Năm 2025, điểm chuẩn ngành Khoa học dữ liệu dao động từ 20 đến 27,67 điểm, nằm trong nhóm cao của nhiều trường đại học. Một loạt cơ sở đào tạo uy tín đã và đang triển khai ngành học này như Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM, Học viện Tài chính, Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội…
Chương trình đào tạo trang bị cho sinh viên nền tảng toàn diện: từ Toán, Thống kê, lập trình đến các công nghệ phân tích dữ liệu hiện đại. Người học được rèn kỹ năng thu thập, làm sạch, xử lý và trực quan hóa dữ liệu, đồng thời tiếp cận các nội dung về AI, học máy và ứng dụng dữ liệu trong nhiều lĩnh vực thực tiễn.
Bên cạnh kiến thức chuyên môn, khoa học dữ liệu còn đòi hỏi người học có tư duy logic sắc bén, khả năng làm việc với công nghệ và đặc biệt là kỹ năng “kể chuyện bằng dữ liệu” – biến những con số phức tạp thành thông tin dễ hiểu, thuyết phục và có giá trị cho việc ra quyết định.
Ra trường nhiều tập đoàn “trải thảm đỏ”
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Khoa học dữ liệu có thể đảm nhận nhiều vị trí đa dạng như chuyên viên khoa học dữ liệu, phân tích kinh doanh, kỹ sư dữ liệu hay tham gia các dự án AI và học máy. Công việc xoay quanh việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu nhằm dự báo xu hướng, tối ưu hoạt động và hỗ trợ tổ chức đưa ra quyết định chính xác hơn.
Nhờ nền tảng chuyên môn vững và tư duy công nghệ linh hoạt, không ít bạn trẻ Việt Nam đã vươn ra thị trường lao động quốc tế, làm việc trong môi trường toàn cầu và các tập đoàn lớn.
Về thu nhập, khoa học dữ liệu hiện được xếp vào nhóm nghề có mức lương cao và tăng nhanh theo kinh nghiệm. Sinh viên mới ra trường thường nhận mức lương khởi điểm từ 10–20 triệu đồng/tháng. Sau vài năm tích lũy kỹ năng chuyên sâu, thu nhập có thể đạt 30–50 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn ở các vị trí yêu cầu trình độ và kinh nghiệm cao.
Trong bối cảnh AI tiếp tục phát triển mạnh mẽ, khoa học dữ liệu không chỉ là một ngành học “hot” nhất thời, mà đang trở thành lựa chọn chiến lược cho những ai muốn đứng ở trung tâm của nền kinh tế số trong thập kỷ tới.