Được định hướng phát triển lên Thành phố trực thuộc Trung ương, tỉnh Bắc Ninh đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, với mục tiêu hình thành đô thị thông minh, trung tâm công nghiệp – logistics – công nghệ cao của cả nước.
Tại Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026–2030, phát triển công nghiệp công nghệ cao và hoàn thiện hệ sinh thái hạ tầng hiện đại.
Từng là tỉnh nhỏ nhất Việt Nam, tuy nhiên sau sáp nhập đơn vị hành chính, Bắc Ninh mới có diện tích tự nhiên hơn 4.718 km², quy mô dân số trên 3,6 triệu người. Không gian phát triển rộng lớn cùng vị trí chiến lược đã tạo điều kiện thuận lợi để địa phương bứt phá, trở thành cực tăng trưởng mới phía Bắc.
Trung tâm tỉnh Bắc Ninh nhìn từ trên cao
Cảng hàng không quốc tế Gia Bình – Sân bay thông minh thế hệ mới
Ảnh minh họa sân bay Gia Bình trong tương lai do AI sáng tạo
Dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch trên gần 2.000 ha, tại các xã Gia Bình, Lương Tài, Nhân Thắng và Lâm Thao. Cách trung tâm Hà Nội 40 km, sân bay đóng vai trò cửa ngõ kết nối Bắc Ninh với các trung tâm kinh tế lớn trong nước và quốc tế. Công trình được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế cấp 4E, mô hình dùng chung dân dụng – quốc phòng.
Gia Bình được định hướng trở thành sân bay thông minh thế hệ mới, ứng dụng sinh trắc học toàn trình, hệ thống vận hành tự động, đáp ứng các tiêu chí môi trường – xã hội – quản trị (ESG). Nhà ga dự kiến tích hợp chuỗi dịch vụ cao cấp nhằm mang lại trải nghiệm đạt chuẩn quốc tế cho hành khách.
Giai đoạn đầu đến năm 2030, sân bay sẽ có 2 đường cất hạ cánh, nhà ga hành khách và nhà ga VIP, đạt công suất 30 triệu lượt khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm. Từ sau năm 2030, sân bay mở rộng lên 4 đường cất hạ cánh, nâng công suất lên 50 triệu khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Lộ trình chất lượng dịch vụ của Gia Bình đặt mục tiêu: Năm 2029: Đạt chuẩn Skytrax 4 sao; Năm 2032: Đạt chuẩn Skytrax 5 sao; Năm 2037: Trở thành Top 10 sân bay đẹp và thân thiện nhất thế giới.
Tổng mức đầu tư cho toàn dự án là hơn 196.000 tỷ đồng, riêng chi phí giải phóng mặt bằng dự kiến trên 29.500 tỷ đồng.
Cảng cạn Hương Sơn: Trung tâm logistics chiến lược mới
Tỉnh Bắc Ninh đã đồng ý chủ trương cho phép nghiên cứu, lập dự án Cảng cạn Hương Sơn với quy mô 26,4 ha. Cảng cạn này giữ vai trò then chốt trong kết nối hệ thống hạ tầng liên vùng gồm: đường cao tốc, quốc lộ, vành đai, các khu công nghiệp của Bắc Ninh và Bắc Giang, sân bay Gia Bình và cảng biển Hải Phòng – Quảng Ninh.
Khi hoàn thành, cảng cạn sẽ giúp giảm tải cho các cảng biển, rút ngắn thời gian lưu kho, hạ chi phí vận chuyển – đặc biệt với doanh nghiệp FDI – qua đó hình thành hệ sinh thái logistics quy mô vùng.
Sự kết hợp giữa: Cảng hàng không Quốc tế Gia Bình; Cảng cạn Hương Sơn; Cụm cảng biển Hải Phòng – Quảng Ninh sẽ tạo nên chuỗi logistics ba tầng: Đường bộ – Đường hàng không – Đường biển.
Loạt dự án hạ tầng liên kết vùng hơn 200.000 tỷ đồng
HĐND Hà Nội mới đây đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường kết nối sân bay Gia Bình – Hà Nội theo hình thức PPP. Dự án có tổng vốn hơn 32.970 tỷ đồng, thi công trong giai đoạn 2025–2026, với quỹ đất thanh toán khoảng 723,3 ha tại Phù Đổng và Thuận An. Riêng đoạn qua Bắc Ninh dài khoảng 27,7 km.
Trong khi đó, dự án đường Vành đai 4 có tổng chiều dài 112,8 km, trong đó đoạn qua Bắc Ninh dài 35,3 km. Tỉnh được giao thực hiện hai dự án thành phần gồm: bồi thường – tái định cư và xây dựng đường song hành. Tuyến đường đóng vai trò chiến lược trong phát triển vùng Thủ đô và kết nối các hành lang kinh tế trọng điểm.
Trong lĩnh vực đường sắt, tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng dài 390,9 km, tổng vốn giai đoạn 1 hơn 203.000 tỷ đồng. Đoạn qua Bắc Ninh dài 3,76 km, đi qua các phường Phù Khê, Từ Sơn, Song Liễu, với một ga quan trọng là Ga Yên Thường. Chi phí giải phóng mặt bằng tại Bắc Ninh ước hơn 1.085 tỷ đồng.
Trước sáp nhập, Bắc Ninh là tỉnh nhỏ nhất Việt Nam. Tuy nhiên, sau sáp nhập, địa phương này sở hữu không gian phát triển trải dài từ các vùng công nghiệp mạnh phía Nam đến những khu vực còn dư địa lớn phía Đông và Bắc. Đây là điều kiện thuận lợi để hình thành các khu công nghiệp thế hệ mới, các đô thị vệ tinh và trung tâm thương mại – dịch vụ hiện đại.
Quy hoạch đồng bộ, dòng vốn đầu tư lớn và hệ sinh thái hạ tầng đa tầng đang góp phần định hình Bắc Ninh trở thành trung tâm công nghiệp – dịch vụ – logistics mới của Việt Nam, đóng vai trò đầu tàu phát triển cho toàn vùng Thủ đô trong những năm tới.
Không chỉ sở hữu lợi thế về vị trí và hệ thống giao thông mà Bắc Ninh còn tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm công nghiệp chủ lực của miền Bắc, nơi quy tụ hàng loạt tập đoàn công nghệ lớn, hình thành mạng lưới sản xuất – cung ứng ổn định suốt nhiều năm qua.
Việc mở rộng địa giới và quỹ đất cho phép tỉnh tổ chức lại không gian phát triển một cách khoa học hơn, tái phân bố các khu công nghiệp và khu đô thị theo hướng đồng bộ, giảm tải cho những khu vực trước đây đã khai thác quá mức, đồng thời tạo điều kiện hình thành các cực tăng trưởng mới.
Những yếu tố trên cho thấy Bắc Ninh mới có tiềm năng rất lớn trong phát triển hạ tầng và thị trường bất động sản, không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn mang ý nghĩa chiến lược cho mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai gần.