Mới đây, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ chuyên ngành sớm tham mưu Chính phủ quyết định hình thức lựa chọn nhà thầu và các cơ chế đặc thù để đáp ứng tiến độ đầu tư mở rộng cao tốc đoạn TP.HCM - Long Thành.
Trước đó, Bộ Xây dựng thống nhất với đề xuất của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) về việc đầu tư dự án mở rộng TP.HCM - Long Thành là công trình xây dựng khẩn cấp theo quy định của Luật Xây dựng.
Mới đây, Bộ Xây dựng có công văn gửi Bộ Tài chính tham gia ý kiến về việc triển khai dự án mở rộng đoạn cao tốc Tp.HCM - Long Thành theo công trình khẩn cấp. Trường hợp được Thủ tướng Chính phủ quyết định dự án là công trình xây dựng khẩn cấp, theo quy định tại khoản 3 Điều 130 Luật Xây dựng, Thủ tướng có thẩm quyền quyết định các cơ chế đặc thù, bao gồm: Khảo sát, thiết kế xây dựng công trình; hình thức lựa chọn nhà thầu và các cơ chế đặc thù khác theo thẩm quyền để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện đầu tư xây dựng.
Nhằm sớm triển khai dự án, Bộ Xây dựng cũng đồng thời đề nghị Bộ Tài chính với vai trò là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ quản lý nhà nước về đầu tư công, về đấu thầu, tham mưu Thủ tướng Chính phủ quyết định hình thức lựa chọn nhà thầu và các cơ chế đặc thù khác theo thẩm quyền.
Cụ thể 5 cơ chế đặc thù:
Thứ nhất, cho phép VEC áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn.
Thứ hai, cho phép VEC thực hiện song song các thủ tục: Khảo sát, lập dự án; lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán; lựa chọn nhà thầu; thi công xây dựng và các công việc cần thiết khác.
Thứ ba, Thủ tướng Chính phủ quyết định tách công tác GPMB thành các dự án thành phần độc lập và giao Tp.HCM, Đồng Nai thực hiện. VEC bố trí vốn để chi trả, thanh toán theo nhu cầu, tiến độ do địa phương đề xuất.
Thứ tư, UBND địa phương nơi dự án đi qua ưu tiên hỗ trợ xác định, thỏa thuận vị trí bãi đổ thải, bãi tập kết vật liệu, bến tạm, vị trí lắp đặt tạm thời trạm trộn bê tông nhựa, bê tông xi măng và thủ tục cấp phép trong giai đoạn thi công; Quan tâm bố trí nguồn vật liệu, bảo đảm cung cấp đủ cho dự án trong giai đoạn triển khai thi công.
Thứ năm, VEC kiến nghị trong trường hợp bất khả kháng (thiếu hụt nguồn vật liệu thi công, khó khăn GPMB, thiên tai, dịch bệnh…), Chính phủ cho phép được điều chỉnh thời gian dự án đối với phần bị ảnh hưởng.
Trường hợp được Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng hình thức công trình xây dựng khẩn cấp và cho phép áp dụng các cơ chế đặc thù nêu trên, dự án sẽ có 5 yếu tố thuận lợi: Không phải phê duyệt chủ trương đầu tư; Triển khai ngay công tác khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi (không phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường), thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng để phê duyệt dự án; Triển khai ngay công tác GPMB, cắm cọc GPMB.
Với quy trình trên, dự kiến dự án sẽ khởi công ngày 1/11/2025, cơ bản hoàn thành tháng 12/2026. Riêng cầu Long Thành hoàn thành, đưa vào sử dụng tháng 6/2027.