Ngày 19-11, tại hội thảo “Hành trình hiện thực hóa đô thị TOD Việt Nam: Cơ hội và thách thức” do DKRA Group tổ chức dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP HCM bảo trợ truyền thông, nhiều chuyên gia đã nhấn mạnh yêu cầu cấp bách trong triển khai mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD).
TS Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch VNREA, cho rằng TP HCM đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ, đặc biệt trong tư duy quy hoạch và quản trị không gian phát triển.
TOD được xem là “xương sống” của chiến lược đô thị mới, hướng tới giải bài toán ùn tắc, mở rộng không gian đô thị và nâng cao chất lượng sống trong dài hạn.
Theo ông Đính, khi đô thị mở rộng, nhu cầu sống gần các trục giao thông công cộng sẽ hình thành các cực phát triển mới, tạo nền tảng cho TP HCM trở thành siêu đô thị đúng nghĩa.
Đồng quan điểm, ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt, Giám đốc Bộ phận Tiếp thị Dự án Nhà ở CBRE Việt Nam, cho rằng sau sáp nhập, TP HCM sẽ hình thành các đô thị vệ tinh và tiến tới một “cuộc cách mạng TOD”. Khi hạ tầng Metro hoàn chỉnh, người dân dần chấp nhận sống xa trung tâm hơn, ưu tiên các dự án có pháp lý rõ ràng, đầy đủ tiện ích và có khả năng khai thác cho thuê.
Thực tế cho thấy giá bất động sản quanh tuyến Metro số 1 đã tăng từ 50% đến 200% trong giai đoạn trước và sau khi tuyến này vận hành – xu hướng tương đồng với nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, ông Kiệt lưu ý rằng để TOD phát huy hiệu quả, cần đồng bộ hóa phương tiện công cộng kết nối giữa khu dân cư và các nhà ga nhằm giảm áp lực giao thông cá nhân.
Giá bất động sản quanh Metro số 1 tăng đến 200%
Ở góc nhìn quy hoạch đô thị, TSKH-KTS Ngô Viết Nam Sơn khẳng định TOD không chỉ quan trọng mà còn mang tính “sống còn” với TP HCM. Ông chỉ ra rằng Việt Nam tiếp cận mô hình này mới khoảng 3 năm, trong khi thế giới đã đi trước hàng chục năm. Vì vậy, việc xây dựng hệ sinh thái TOD phải bảo đảm thuận tiện cho mọi đối tượng, khuyến khích thói quen đi bộ và phát triển quy hoạch tích hợp ngay từ đầu.
Bên cạnh đó, thành phố cần khuyến khích hợp tác công tư, củng cố cơ sở pháp lý để tận dụng quỹ đất lập ngân sách, đồng thời tích hợp công nghệ thông minh trong vận hành Metro và quản lý đô thị.
Theo ông Sơn, một môi trường sống TOD đúng nghĩa phải khiến cư dân muốn đi bộ, vận động nhiều hơn, đồng thời tạo bản sắc cộng đồng gắn với tuyến giao thông công cộng.
Hội thảo cũng ghi nhận nhận định chung rằng TP HCM mới có một tuyến Metro và chưa hình thành khu đô thị TOD hoàn chỉnh nào. Vì vậy, TOD được kỳ vọng sẽ trở thành nhân tố cốt lõi, định hình thị trường nhà ở trong 10-20 năm tới.
Đại diện Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP HCM cho biết thành phố sẽ phân kỳ thực hiện theo từng giai đoạn. Trong 5 năm đầu, TP HCM sẽ triển khai 11 vị trí TOD thí điểm với quy mô 1.700 – 1.800 ha dọc tuyến Metro số 1, 2 và vành đai 3. Riêng khu vực Dĩ An cũ sẽ có cụm TOD rộng 420 ha với vốn đầu tư gần 1.000 tỉ đồng.
TP HCM đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ phát triển mạng lưới Metro dài 355 km, đồng thời huy động khoảng 7,8 tỉ USD từ quỹ đất TOD để tái đầu tư cho hạ tầng giao thông công cộng. Đây được xem là bước đi chiến lược giúp thành phố giải quyết ùn tắc, nâng cao chất lượng sống và thúc đẩy phát triển đô thị bền vững trong những thập niên tới.