Theo Nghị định 296/2025, có hiệu lực từ 1-1-2026, hộ kinh doanh được bổ sung là đối tượng áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt nếu vi phạm hành chính.
Cụ thể, Nghị định 296 quy định nếu tài sản chung không đủ để thi hành (nộp phạt, khắc phục hậu quả...), cơ quan chức năng được quyền khấu trừ tiền hoặc kê biên tài sản riêng của các thành viên hộ kinh doanh (chủ hộ và những người đăng ký tham gia kinh doanh).
Kê biên tài sản riêng không đơn giản bởi tài sản riêng của thành viên hộ kinh doanh có thể liên quan tài sản chung của vợ chồng (ảnh minh họa)
Trao đổi về quy định này, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và Đại lý Thuế TPHCM, cho biết khi bắt đầu hoạt động, hộ kinh doanh có thể chỉ đăng ký 1 hoặc 2-3 thành viên.
Giả sử hộ kinh doanh có 2 thành viên là anh, chị em ruột, nếu hộ này bị xử phạt hành chính nhưng không đủ tiền nộp, khi đó cơ quan chức năng sẽ phong tỏa tài khoản ngân hàng của hộ (tài sản chung) để khấu trừ tiền phạt. Nếu tài khoản này không đủ tiền thì tiếp tục phong tỏa tài khoản ngân hàng của 2 thành viên để thu tiền phạt.
Trường hợp tài khoản của 2 thành viên này không có tiền, cơ quan chức năng sẽ áp dụng biện pháp kê biên tài sản riêng của từng thành viên hộ kinh doanh.
Thế nhưng, theo ông Tịnh, việc kê biên tài sản riêng không đơn giản bởi tài sản riêng của từng thành viên có thể liên quan đến tài sản chung của vợ chồng (theo Bộ luật Dân sự và Luật Hôn nhân Gia đình).
Nếu vợ hoặc chồng không đồng ý xử lý (bán đấu giá) phần tài sản chung để nộp phạt, cơ quan quản lý nhà nước chưa thể thực hiện được.
Ông Tịnh cho rằng quy định mới về cưỡng chế xử phạt vi phạm hành chính hộ kinh doanh có thể mang tính răn đe, tránh tình trạng tẩu tán tài sản chung để né phạt. Bởi lẽ, việc thực thi đối với tài sản riêng (đặc biệt là liên quan vợ chồng) không hề đơn giản, có thể dẫn đến tranh chấp kéo dài. Hộ kinh doanh nên tuân thủ quy định pháp luật để tránh rơi vào tình huống này.