Doanh nghiệp gặp nhiều rào cản tại địa phương
Chiều 3/6, chia sẻ tại Diễn đàn đầu tư Việt Nam 2025, ông Phạm Hồng Hải – Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) cho biết dù chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68 đã rõ ràng nhưng trong thực tế, doanh nghiệp vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là tại địa phương.
"Bên trên thì đã mở, nhưng bên dưới nhiều nơi vẫn ngất ngư vì thủ tục, rào cản, đặc biệt là trong giai đoạn sáp nhập các đơn vị hành chính. Rất nhiều cơ quan ban ngành nói thẳng là chưa thể cung cấp hồ sơ cho doanh nghiệp cho đến khi hoàn thiện bộ máy tổ chức", ông Hải chia sẻ.
Ông Phạm Hồng Hải – Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB).
Trong bối cảnh như hiện nay, ông Hải cho rằng cả doanh nghiệp và ngân hàng đều cần chuẩn bị nhiều kịch bản, từ tình huống xấu, bình thường đến tốt. Với OCB, khi thấy doanh nghiệp nào có tư duy nghiêm túc, có mong muốn thực sự làm ăn bài bản trong khó khăn, ngân hàng sẽ chủ động đồng hành.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo một rủi ro là nếu chỉ tập trung vào những doanh nghiệp tư nhân lớn, có tiềm lực mạnh, thì sẽ vô hình trung thu hẹp sân chơi của doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), vốn là lực lượng chiếm tỉ trọng lớn trong nền kinh tế.
Vì vậy, chính sách và thiết kế chương trình hỗ trợ cần đảm bảo tính bao trùm, để cả SME cũng có thể tham gia vào các cơ hội từ đầu tư công, ưu đãi nội địa hóa hay chuỗi cung ứng trong nước.
Ngoài ra, ông Hải cũng thẳng thắn chỉ ra rằng chính bản thân các ngân hàng trong nước cũng cần đổi mới tư duy. "Tôi từng làm ở ngân hàng nước ngoài, sau khi chuyển về ngân hàng trong nước thì thấy rất rõ là chúng ta vẫn đang cho vay khá giống 'tiệm cầm đồ', phải có tài sản đảm bảo thì mới giải ngân," ông chia sẻ.
Theo ông, thời điểm hiện tại buộc các ngân hàng phải thay đổi cách nhìn, không chỉ dựa vào tài sản thế chấp mà phải hiểu dòng tiền, hiểu kế hoạch kinh doanh và mô hình phát triển của doanh nghiệp để ra quyết định cho vay.
Đã đến lúc doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, mức độ tuân thủ pháp luật
Theo TS. Phan Đức Hiếu – Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khóa XV, Nghị quyết 68 mở ra nhiều cơ hội cho kinh tế tư nhân. Tuy nhiên doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, chuyển từ ứng biến sang chủ động thích nghi.
"Doanh nghiệp cần nhìn nhận lần sửa đổi lần này khác so với thời kỳ trước. Trước đây là sửa đổi bổ sung nhưng lần này là xóa bỏ rào cản. Lần thay đổi này thì bổ sung rất ít, chủ yếu là xóa bỏ, hồ sơ đơn giản hơn", ông Hiếu nói.
TS. Phan Đức Hiếu – Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khóa XV.
Mặc dù sửa rất nhiều nhưng mức độ tìm hiểu luật pháp dễ dàng hơn. Tinh thần lần này là xóa bỏ rào cản những quy định nào không hợp lý, bất cập. Điều này giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận pháp luật hơn, tăng tính minh bạch và giảm chi phí tuân thủ.
Ông Hiếu phân tích, hiện giờ bối cảnh đã khác, trước đây doanh nghiệp ít quan tâm đến pháp luật hoặc nếu quan tâm thì sẽ chú ý đến lách luật hơn. Chính vì vậy, đã đến lúc doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, mức độ tuân thủ pháp luật cần cao hơn, cập nhật hơn.
Theo TS. Hiếu, cải cách thể chế luôn có hai mặt, sẽ khiến môi trường cạnh tranh gay gắt hơn. Trước đây, trong bối cảnh thể chế cũ, phức tạp, một ý tưởng kinh doanh không dễ để gia nhập thị trường.
Còn nếu cải cách thể chế tốt thì các ý tưởng, sáng kiến, mô hình kinh doanh mới có thể dễ dàng gia nhập thị trường hơn, điều này tạo nên sự cạnh tranh rất mạnh mẽ. Khi đó, doanh nghiệp mà tuân thủ pháp luật tốt, luồng xanh thì không cần thanh, kiểm tra làm gì.
Ông Hiếu lấy ví dụ khi thảo luận về luật doanh nghiệp sửa đổi, Chính phủ đề xuất hạn mức chung về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Với tư cách là các đại biểu Quốc hội, ông cho rằng không phải đặt mức chung như vậy mà phải xem xét về ngành nghề kinh doanh và lịch sử tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.
"Nếu doanh nghiệp phát hành 10 đợt trái phiếu riêng lẻ và trả đúng kỳ hạn đầy đủ, thì không thể áp dụng điều kiện như với doanh nghiệp không minh bạch hay chậm trả. Nếu không phân biệt, thể chế sẽ làm doanh nghiệp không biết tuân thủ thế nào cho đúng", ông Hiếu nhìn nhận.
Theo ông, trong tương lai, tiêu chí tuân thủ pháp luật sẽ trở thành một "điểm cộng" quan trọng trong chính sách và môi trường kinh doanh. Doanh nghiệp cần xác định chi phí tuân thủ pháp luật là một phần của chi phí vận hành để tồn tại và phát triển an toàn.
